13 lutego 2023 roku do Urzędu Gminy Kęty wpłynęła petycja w sprawie zwiększenia świadomości prawnej dotyczącej transplantacji wśród lokalnej społeczności. Autor petycji wniósł o zamieszczenie informacji na temat obecnego stanu prawnego w Polsce regulującego pobieranie komórek, tkanek i narządów od zmarłych osób w celu ich przeszczepienia w lokalnych środkach masowego przekazu.
Transplantologia, czyli przeszczepianie narządów jest metodą ratowania życia osoby chorej, która potrzebuje zdrowego narządu, aby żyć. Metoda ta polega na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka.
Aktem prawnym regulującym przedmiotową tematykę jest ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2020 poz. 2134) określająca między innymi zasady pobierania, przechowywania, przeszczepiania i zastosowania u ludzi komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok.
Według polskiego prawa każda osoba zmarła jest potencjalnym dawcą tkanek i narządów.
Przepis art. 5 wyżej wymienionej ustawy stanowi:
„Art. 5. 1. Pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu.
2. W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel ustawowy.
3. W przypadku małoletniego powyżej lat szesnastu sprzeciw może wyrazić również ten małoletni.
4. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się w przypadku pobierania komórek, tkanek i narządów w celu rozpoznania przyczyny zgonu i oceny w czasie sekcji zwłok postępowania leczniczego.”
Nie pobiera się narządów od człowieka, który za życia wyraził sprzeciw na pobranie narządów i jego nazwisko znajduje się w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, posiada oświadczenie zaopatrzone w własnoręczny podpis lub złożył oświadczenie ustne w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzone.
Więcej informacji o transplantologii jako metodzie leczenia ratującej życie i zdrowie można znaleźć między innymi na:
2. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/transplantologia-dar-zycia
